فناوری نانو یا نانوتکنولوژی رشتهای از دانش کاربردی و فناوری است که جستارهای گستردهای را پوشش میدهد. موضوع اصلی آن نیز مهار ماده یا دستگاههای در ابعاد کمتر از یک میکرومتر، معمولاً حدود ? تا ??? نانومتر است. در واقع نانوفناوری فهم و به کارگیری خواص جدیدی از مواد و سیستمهایی در این ابعاد است که اثرات فیزیکی جدیدی - عمدتا متاثر از غلبه خواص کوانتومی بر خواص کلاسیک - از خود نشان میدهند. نانوفناوری یک دانش به شدت میانرشتهای است و به رشتههایی چون فیزیک کاربردی، مهندسی مواد، ابزارهای نیم رسانا، شیمی ابرمولکول و حتی مهندسی مکانیک، مهندسی برق و مهندسی شیمی نیز مربوط میشود. نانوفناوری میتواند به عنوان ادامه? دانش کنونی به ابعاد نانو یا طرحریزی دانش کنونی بر پایههایی جدیدتر و امروزیتر باشد.
یک نانومتر (nm) یک میلیاردیم متر است. برای سنجش طول پیوندهای کربن-کربن، یا فاصله? میان دو اتم بازه? ?? تا ?? نانومتر به کار میرود؛ همچنین طول یک جفتِ دیانآ نزدیک به ? نانومتر است. و از سوی دیگر کوچکترین باکتری سلولدار ??? نانومتر است. اگر بخواهیم برای دریافتن مفهوم اندازه? یک نانومتر نسبت به متر سنجشی انجام دهیم میتوانیم اندازه? آن را مانند اندازه? یک تیله به کره? زمین بدانیم. یا به شکلی دیگر یک نانومتر اندازه? رشد ریش یک انسان در طول زمانی است که برای بلند کردن تیغ از صورتش باید بگذرد.
فناوری نانو کاربردهای گستردهای در دانشهای گوناگون دارد که از موردهای مهم آن میتوان به کاربردهایش در پزشکی برای ساخت داروهای بدون اثرهای جانبی اشاره کرد که تنها بر یک بافت ویژه تأثیر میگذارند. از انواع کاربرد ها میتوان در ساخت نانو جوراب ها ، نانو لولههای کربنی و ... اشاره کرد. موتورهای مولکولی ماشینهای مولکولی زیستیای هستند که عامل اصلی حرکت در سازوارههای زنده میباشند. در حالت کلی موتور به معنی وسیلهای است که شکلی از انرژی را مصرف و به حرکت یا کار تبدیل میکند؛ برای مثال، بسیاری از موتورهای مولکولی پروتئین-محور از انرژی آزاد شیمیاییای که از آبکافت ایتیپی آزاد میشود برای انجام کار مکانیکی استفاده میکنند. موادی که حداقل یکی از ابعاد آنها در مقیاس ? الی ??? نانومتر باشد، مواد نانویی یا نانو مواد خوانده میشوند. این مبحث در قالب موضوعات مربوط به نانوفناوری جای میگیرد.